De Saint Eloi, typisch Provence

De Saint Eloi is, van origine, een religieus feest wat hier in de 13 dorpen van de Alpilles -Durance (sinds 2013 Terre de Provence, het gebied net onder Avignon) elk jaar uitgebreid gevierd wordt, net zoals de Saint Roch in augustus. Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet weet waar ik moet beginnen om alles te vertellen en uit te leggen, ik zou er een boek over kunnen schrijven en het zit er dik in dat ik dat ook ga doen. Ik ga hier toch een poging wagen de essentie in het kort uit te leggen.

Het feest duurt in totaal 5 dagen, met vele eeuwenoude tradities en natuurlijk veel eten. Voor het feest begint gaat een deel van het broederschap, in het Frans confrérie, de deuren langs met een paard en wagen en traditionele muziek om geld op te halen voor het feest. Ze doen dit door Brioches (een soort zoet brood) met anijs te verkopen en de vlaggen van het broederschap met de namen van de ‘Prieurs’ degenen die dat jaar tijdens het hele feest de belangrijkste rollen op zich nemen. Aan het einde van het feest zijn de ‘Prieurs’ volwaardig lid van het broederschap.

Op zondag is het hoogtepunt van het feest. Na de vroege, druk bezochte ochtendmis is er het défilé waarbij het beeld van Sint Eloi gedragen wordt en waarbij de pastoor het beeld en de leden van de Saint Eloi zegent. Saint Eloi leefde van 569 tot 659 en is de beschermheilige van de ijzer en hoefijzersmid en de meinagié, de Provençaalse landbouwer. Tijdens het défilé lopen de Arlésiennes mee, de dames en jonge meisjes in de oude Provençaalse klederdracht en er wordt muziek gespeeld en gedanst door de Provençaalse dansgroepen.

Mamie Elise, de oma van mijn man, heeft van jongs af aan meegedanst met de groep de ‘Ruban de Provence’ in mijn dorp en heeft zelfs de opa van mijn man Papy Marcel hier ontmoet, want hij speelde de galoubet-tambourin, een typisch Provençaals instrument waarbij je op een fluit speelt (de galoubet) en tegelijkertijd op een trommel (de tambourin) het ritme slaat. Ik heb hier prachtige foto’s van, die komen een volgende keer !

Natuurlijk zijn er veel paarden en verschillende oude huifkarren met de Gardians en Gardianes uit de Camargue samen met die dames in klederdracht, de Arlésiennes. De ‘Coupo Santo’, het Provençaalse volkslied geschreven door Frederic Mistral, wordt gespeeld en meegezongen, elke keer weer een prachtig en emotioneel moment. Belangrijk om te weten : zit je tijdens de Coupo Santo op een stoel, moet je bij het derde couplet opstaan én officieel mag je aan het einde van dit volkslied niet applaudiseren.

De mannelijke leden van het broederschap verkopen tijdens de Processie weer brood en deze keer gedroogde bloemen en zij zijn daarna verantwoordelijk voor het belangrijkste gedeelte van het défilé : de versierde huifkar die 3 rondes lang met grote snelheid door het dorp gereden wordt. De drie rondes staan symbool voor de 3 rondes die de boeren met hun paarden 🐴om het beeld van de Sint Eloi maakten in 1810 om een epidemie onder de werkpaarden te stoppen. Daar de epidemie daadwerkelijk gestopt is na deze aktie, worden sinds die tijd elk jaar weer drie rondes in het dorp gemaakt ter ere van dit wonder.
De kar die vandaag de dag nog gebruikt wordt hier in Rognonas komt uit 1890 en, hoewel al meerdere malen omgevallen in de scherpe bochten, de kar is elke keer weer gerepareerd en gebruikt.

Ik ben elk keer weer ontroerd wanneer het défilé plaatsvindt, met in mijn achterhoofd dat dit al vele vele vele jaren herhaald wordt en dat er toch elke keer weer nieuwe ‘Prieurs’ zijn en jonge meiden die er trots op zijn om als Arlésienne mee te mogen lopen. Er is altijd veel publiek, er wordt luid geapplaudiseerd en er worden vele foto’s gemaakt. Ik ben wel heel benieuwd of deze prachtige traditie over 100 jaar nog steeds bestaat...